Azərbaycan hakimiyyəti müstəqil jurnalistikaya qarşı təzyiqləri gücləndirir: Aytac Tapdıq saxta ittihamlarla həbsdə ad gününü qeyd edir

Bakı, Azərbaycan – Jurnalist Aytac Tapdıq 18 iyul 2025-ci ildə 32 yaşını dəmir barmaqlıqlar arxasında qeyd edərkən, onun işi Azərbaycanda müstəqil mediaya qarşı artan təzyiqlərin bariz simvoluna çevrilib. Tapdıq, 2024-cü ilin dekabrından bəri "Meydan TV işi" adı altında həbs olunan 11 jurnalist və vətəndaş cəmiyyəti üzvündən biridir. Onların hamısına həmkarlarının və beynəlxalq təşkilatların uydurma adlandırdığı qaçaqmalçılıq ittihamları irəli sürülüb.

18 iyul 1993-cü ildə Bakıda anadan olan Aytac Əhmədova (Aytac Tapdıq) Azərbaycan jurnalistikasında müqavimət simvoludur. 2014-cü ildə jurnalistika kursunu bitirdikdən sonra 2015-ci ildə Meydan TV-yə qoşulmuş və dərhal ciddi təzyiqlərlə üzləşmişdir. Meydan TV-yə qarşı başlanan cinayət işi çərçivəsində "Bandotdel"də (Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsi) dəfələrlə dindirilsə də, o, heç vaxt təslim olmamışdır. 2024-cü ilin iyun ayında çəkilmiş son video onun həbsinin yaxınlaşdığı bir vaxtda belə, həbsdə olan həmkarlarının xatirinə fəaliyyətini aktiv şəkildə davam etdirdiyini göstərir. Həmkarlarının qeyd etdiyi bu sarsılmaz fədakarlıq "cinayətkarlığın ən təməl məntiqinə – hadisə yerini tərk etməyə" ziddir və hakimiyyətin hərəkətlərinin "məntiqə deyil, zorakılığa" əsaslandığını göstərir.

Avropa Mətbuat və Media Azadlığı Mərkəzi (ECPMF) Aytacın ad günündə bəyanat yayaraq, onun dərhal azad edilməsini və Azərbaycanda müstəqil jurnalistlərin təqibinə son qoyulmasını tələb edib. ECPMF vurğulayıb ki, 2024-cü il dekabrın 6-da həbs olunduğu gündən bəri Aytac "psixoloji təzyiqlərə, dövlət tərəfindən aparılan qarayaxma kampaniyalarına məruz qalıb, əsas hüquqları pozulub – o cümlədən nişanlısından zorla ayrılıb".

Həbsdə olan jurnalistlər arasında həmrəylik, Meydan TV-nin həbsdə olan baş redaktoru Aynur Elgünəş, eləcə də jurnalistlər Xəyalə Ağayeva və Aysel Umudovanın Aytaca göndərdiyi səmimi ad günü təbriklərində özünü göstərir.

Xəyalə Ağayeva Aytacla birlikdə müvəqqəti saxlama yerinə gətirildikləri anı xatırlayaraq, onların ayrı olsalar da, müqavimətdə birləşdiklərini bildirib: "Növbəti iki gündə dəhlizdən tez-tez Aytacın 'Meydançılara eşq olsun' şüarı eşidildi." Ağayeva Aytacın "qətiyyətini, inamını, cəsarətini və çalışma əzmini" yüksək qiymətləndirərək, onu "lövbər salmış gəmi" və "qayğıkeşliyi, ən çətin vaxtlarda günəşi doğuran gülüşü və bəzən dözülməz saflığı ilə yaşam qaynağı" adlandırıb.

Aysel Umudova Aytacın qorxmazlığını əks etdirən bir lətifəni paylaşıb: "Bir dəfə çəkiliş zamanı mühafizə bizə yaxınlaşıb... hədələyici və kobud tərzdə çəkilişi dayandırmasaq polis çağıracağını dedi. Aytac da çox kəskin səslə 'çağırın-çağırın'! – deyə cavab verdi. Çağırdılar :) və budur bölməyə gedirik." Umudova onların ortaq təcrübələrini, o cümlədən "polis bölmələri qarşısında bir-birimizi gözləməyimizi və nəhayət siyasi məhbus olmağı" vurğulayıb.

Aynur Elgünəş Aytacın dərin insanlığını qeyd edərək, dövlətə yaxın teleaparıcı Mirşahin Aytacı böhtanlarla yağdırarkən belə, Aytacın "Sançast"ı ayağa qaldıraraq onun xəstə qardaşını xəstəxanaya çatdırmaq üçün çalışdığını bildirib. Elgünəş sonda deyib: "Sən bu dünyada hər şeyin ən gözəlinə layiqsən. Doğum günün mübarək."

Bu həbslərin mahiyyəti ilə bağlı ən sarsıdıcı ifşa "Meydan TV işi" üzrə həbsdə olan jurnalist Fatimə Mövlamlıdan gəlir. Mövlamlı Bakı Apellyasiya Məhkəməsində iyulun 4-də keçirilən prosesdə hakim Ramin Qaraqurbanlı ilə aralarında baş verən təəccüblü dialoqu açıqlayıb. O, hakimin onun cəsarətli ifadələrinə cavab olaraq, həbsinin "məhz bu cür danışdığına görə" olduğunu açıq şəkildə söylədiyini bildirib.

Mövlamlı ona qarşı irəli sürülən dəlilləri, xüsusən də evindən tapıldığı iddia edilən 153 ədəd (ümumilikdə 13 500 avro dəyərində) pul əsginasından dördünün üzərində barmaq izlərinin tapılması iddiasını mübahisələndirib. O, pulun qoyulma olduğunu və zədələnmiş sol şəhadət barmağının izinin Müvəqqəti Saxlama Yerində götürüldüyü zaman "birtərəfli və yarımçıq" göründüyünü ətraflı izah edərək, ekspert rəyi ilə uyğunsuzluq olduğunu irəli sürüb. Mövlamlı ekspertizanın "həqiqətə deyil, bizi girov saxlamaq üçün açılan saxta cinayət işinə" xidmət etdiyini bəyan edib.

Hakim onun sözünü kəsərək həbsinin nitqinə görə olduğunu bildirdikdə, Mövlamlı fürsətdən istifadə edib: "Deməli, siz öz dilinizlə etiraf edirsiniz ki, mən qaçaqmalçılığa görə deyil, danışdıqlarıma, yazdıqlarıma görə həbs olunmuşam." Bu açıq etirafa baxmayaraq, hakim onun həbs qətimkan tədbirinin uzadılmasından verdiyi şikayəti təmin etməyib.

"Meydan TV işi" üzrə 2024-cü il dekabrın 6-dan bəri ümumilikdə 11 nəfər həbs olunub, hamısına Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (qaçaqmalçılıq) maddəsi ilə ittiham verilib. Həbs olunanlar arasında:

• Aynur Elgünəş (Qəmbərova) – Meydan TV-nin Azərbaycan nümayəndəliyinin rəhbəri

• Ramin Deko (Cəbrayılzadə) – jurnalist

• Aysel Umudova – jurnalist

• Aytac Tapdıq (Əhmədova) – jurnalist

• Xəyalə Ağayeva – jurnalist

• Natiq Cavadlı – jurnalist

• Ülvi Tahirov – vətəndaş cəmiyyəti üzvü

• Şəmşad Ağa – "Arqument.az" saytının baş redaktoru və Meydan TV ilə əməkdaşlıq edən jurnalist

• Nurlan Libre (Qəhrəmanlı) – jurnalist

• Fatimə Mövlamlı – jurnalist

• Ülviyyə Əli (Quliyeva) – jurnalist

Həbs olunan jurnalistlərin heç biri özünü günahkar bilmir, siyasi motivli və müstəqil səsləri susdurmağa yönəlmiş ittihamları rədd edirlər. İstintaq hazırda davam edir.

Aytac Tapdıq və həmkarlarının işləri Azərbaycanda media azadlığının boğulması ilə bağlı narahatedici tendensiyanı vurğulayır. Beynəlxalq qurumlar və insan haqları müdafiəçiləri onların dərhal və qeyd-şərtsiz azad edilməsinə çağıraraq, jurnalistikanın cinayət olmadığını vurğulayırlar.