Meydan TV işi üzrə istintaq Azərbaycanın istintaq təcridxanalarında dözülməz şərait və korrupsiya iddiaları fonunda başa çatıb

Bakı, Azərbaycan – Meydan TV işi üzrə istintaq yekunlaşıb, müttəhimlərə qarşı irəli sürülən ittihamlar Cinayət Məcəlləsinin səkkiz maddəsini əhatə edəcək şəkildə genişləndirilib. Eyni zamanda, Bakı İstintaq Təcridxanasının daxilindən gələn məlumatlar rəsmi qida standartlarının ciddi şəkildə pozulduğunu və geniş yayılmış korrupsiyanın mövcudluğunu aşkar edərək, həbsdə olanlar, o cümlədən jurnalistlər üçün ağır şəraiti göz önünə sərir.

Meydan TV işi: İttihamlar sərtləşdirilib və yeni həbslər olub

Bakı Şəhər Baş Polis İdarəsi Meydan TV işi üzrə istintaqı başa çatdırıb. Müttəhimlərə qarşı ittihamlar hazırda qanunsuz sahibkarlıq, çirkli pulların yuyulması, qaçaqmalçılıq, vergidən yayınma və sənəd saxtalaşdırmasını əhatə edir. İşin Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinə göndəriləcəyi gözlənilir.

2024-cü il dekabrın 6-da ilkin həbslər Meydan TV-nin əməkdaşları Ramin Deko (Cəbrayılzadə), Aynur Qənbərova (Elgüneş), Aysel Umudova, Aytac Əhmədova (Tapdıq), Xəyalə Ağayeva, Natiq Cavadlı və Ülvi Tahirova qarşı olub. Onlara ilkin olaraq Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci maddəsi ilə qaçaqmalçılıq, yəni qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən törədilmiş qaçaqmalçılıq maddəsi ilə ittiham irəli sürülüb. Sonradan jurnalistlər Şamşad Ağa, Nurlan Libre, Fatimə Mövlamlı və Ülviyyə Əli də işlə əlaqədar həbs ediliblər.

Bu yaxınlarda, avqustun 27-də fotojurnalist Əhməd Muxtar Meydan TV işi çərçivəsində 40 günlük həbs edilib, baxmayaraq ki, media qurumunun rəhbərliyi onun "heç vaxt bizimlə işləmədiyini" bildirib.

Meydan TV bu həbslərin tənqidi reportajları ilə birbaşa əlaqəli olduğunu iddia edir. Redaktor Orxan Məmməd bütün ittihamları rədd edərək, əlavə şəxsləri işə cəlb etmək cəhdlərinin və Ülvi Tahirov kimi əlaqəsi olmayan şəxslərin işə daxil edilməsinin hakimiyyətin "jurnalistlərə qarşı böhtan xarakterli ittihamları" genişləndirmək niyyətini nümayiş etdirdiyini bildirib. O, repressiyaların "azad mətbuatı dayandıra bilməyəcəyini" vurğulayıb və "Əməkdaşlarımızı azad edin!" tələbini irəli sürüb. Həbsdə olan jurnalistlər peşə fəaliyyətlərinə görə təqib edildiklərini bildirərək özlərini təqsirli saymırlar.

İstintaq Təcridxanasının menyusu rəsmi standartlardan xeyli aşağıdır

Bakı İstintaq Təcridxanasından məlumat verən Nərgiz Əbsələmova məcburi qida təminatı ilə həbsdə olanların qarşılaşdığı reallıq arasında ciddi fərqlər olduğunu detallı şəkildə açıqlayıb. Nazirlər Kabinetinin 22 nömrəli Qərarına əsasən, həbsdə olanlar gündəlik 100 q balıq, 100 q ət, 300 q tərəvəz, 100 q meyvə, 100 q meyvə şirəsi, 2 yumurta, 500 q kartof və 120 q müxtəlif növ dənli bitkilər almalıdırlar.

Lakin Əbsələmovanın müşahidələri qara bir mənzərə yaradır

İstintaq Təcridxanasının menyusunda balıq, tərəvəz, meyvə və ya rəsmi qaydalarda göstərilən digər məhsullar yoxdur.

Ətin keyfiyyəti olduqca bərbaddır. Məlumatlara görə, bir nəzarətçi "Mən bu əti itimə aparmışdım, amma itim belə onu yemədi" deyib. "Ətli sous" adlandırılan yemək isə əsasən "alma boyda" yağ parçalarından ibarət olub, içində cəmi "fındıq boyda ət" olub. Müəssisənin rəisi Elnur İsmayılov əti evində aldığı mənbədən aldığını iddia edib, bu da niyə qida tədarükünün Penitensiar Xidmət deyil, onun tərəfindən həyata keçirilməsi ilə bağlı suallar doğurub.

Gündəlik verilməli olan yumurtalar (adambaşı 2 ədəd) həftədə yalnız bir dəfə verilir.

Gündəlik 40 qram təyin olunan şəkər norması həftədə 40 qrama (dörd çay qaşığına) endirilib.

Gündəlik 100 qram olan meyvə şirəsi yalnız 4-5 aydan bir "meyvə dadlı su" ilə əvəz edilir. 2025-ci ilin yanvar-mart ayları arasında və avqust ayında cəmi iki dəfə paylandığı qeyd olunub.

Balıq heç vaxt verilməyib, müdir müavini bunun səbəbini yayda məhbusların zəhərlənməsindən ehtiyat etmələri ilə izah edib. Əbsələmova bu əsaslandırmanı şübhə altına alıb, çünki balıq dövlətin yay menyusunun bir hissəsidir. Müəllif 1 il 8 aylıq həbs müddətində fəsildən asılı olmayaraq heç bir balıq məhsulu görmədiyini qeyd edib.

Ümumi yeməklərə az adamın yemək istədiyi xoşagəlməz dada və qoxuya malik perlovka, təmizlənməmiş, qara hissələri olan qaynanmış toyuq əti, yaşıl noxud şorbası (noxud, kartof, su) və bütün, çəkilməmiş qreçkadan ibarət qəhvəyi mayenin içində təsvir edilən qreçka daxildir. Bəzi günlər yeyilməyən nahar yenidən şam yeməyində verilir. Yalnız manna və qaynanmış kartofun personal tərəfindən iyrənmədən paylandığı bildirilir.

Yeməklər gündə üç dəfə "balanda" kimi tanınan qablarda paylanır. Əgər "balanda"da yeyilməyəcək qida varsa, məhbuslar həmin gün nə yeyəcəkləri barədə narahat olurlar.

Xüsusi yeməklər nadir hallarda, ildə cəmi iki dəfə verilir: Prezident İlham Əliyevin doğum günündə və keçmiş Prezident Heydər Əliyevin ölüm ildönümündə. Hətta bu "Allahın göndərdiyi" qaralı aş plovlar köhnə ət və yapışqan düyü səbəbindən tənqid olunsa da, adi yeməklərdən daha üstündür.

Bundan başqa, iqtisadi işlər üzrə müavini Qədim Qasımovun vəzifəsinin birbaşa iş sənədi olmasına baxmayaraq, qida təminatını ətraflı izah edən Nazirlər Kabinetinin qərarına malik olmadığı aşkar edilib.

Diabet xəstələrinin laqeydliyi və personalın korrupsiyası

Nazirlər Kabinetinin qərarı həmçinin diabet xəstələri üçün yeməklərin həkimin tövsiyələrinə uyğun hazırlanmasını tələb edir. Lakin qadınlar üçün cəzaçəkmə müəssisəsində çoxlu sayda şəkərli diabet xəstəsi var, lakin qida paylayan personalın belə xüsusi menyunun mövcudluğundan xəbərsiz olduğu bildirilir.

Bakı İstintaq Təcridxanasında saxlanılan digər bir məhbus Sevinc Vaqifqızı həbsxana işçilərinin iş şəraiti və korrupsiyası ilə bağlı fikir bildirib. Məktubları bilmədiyini və iş jurnallarını yazmaq üçün tez-tez məhbuslara etibar etdiyini etiraf edən bir nəzarətçi, 650 manatlıq maaşının kifayət etmədiyini deyib. O, baş rəhbərlərin telefon vasitəsilə ödənişlər aldığını gördüyünü və özünün də qapıları açmaq və ya məhbusların telefondan istifadəsinə icazə vermək üçün 5-10 manat tələb etməyə başladığını bildirib. Nəzarətçi həmçinin məhbuslara film seriyalarını hər biri 1 manata satdığını və digər mühafizəçilərin ətir və şampun kimi əşyalar satdıqlarını qeyd edib. O, həmçinin məhbusların onun üçün yemək bişirdiyini və bunun da onu yeməyə pul xərcləməkdən xilas etdiyini iddia edib.

Nəzarətçi, eyni zamanda, yaxşı vəzifədə olan "əlaqələri" olanların işdən yayındığı, digərlərinin isə öz vəzifələrini yerinə yetirdiyi nepotizm mədəniyyətini də detallı şəkildə açıqlayıb. Gecə növbələri daha rahat təsvir olunur. Nəzarətçilər saatlarla məhbuslarla söhbət edir və günəbaxan tumları yeyirlər. Nəzarətçi gecə növbələrində dərin yuxuya getdiyini və kimsə xəstələnsə, oyanmayacağını etiraf edib.

Bakı İstintaq Təcridxanasının daxilindən gələn bu etiraflar rəsmi standartlara riayət edilməsində sistemli uğursuzluğu vurğulayır və Meydan TV işi ilə əlaqədar hazırda saxlanılan jurnalistlər də daxil olmaqla, həbsdə olanların rifahı ilə bağlı ciddi narahatlıqlar doğurur.