AbzasMedia Jurnalistləri Köçürülmə Tələbi ilə Aclıq Aksiyasında Sağlamlıq Problemləri və Qeyri-insani Şəraitlə Üzləşir

Ülvi Həsənlini

Bakı, Azərbaycan – "AbzasMedia" nəşrinin həbsdə olan direktoru Ülvi Həsənlinin davam edən aclıq aksiyası zamanı səhhətinin xeyli pisləşdiyi və müvəqqəti huşunu itirdiyi bildirilir. Onunla həmrəylik nümayiş etdirən həmkarları Sevinc Vaqifqızı, Elnarə Qasımova və Nərgiz Absalamovanın da saxlanma yerlərində qeyri-insani rəftarla üzləşdiyi qeyd edilir.

Hazırkı aclıq aksiyası "AbzasMedia" işindən qaynaqlanır. Bu iş üzrə yeddi jurnalist və fəal 20 iyunda Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi tərəfindən 7,5 ildən 9 ilə qədər müxtəlif müddətə həbs cəzasına məhkum edilib. Ülvi Həsənli, baş redaktor Sevinc Vaqifqızı, araşdırmaçı jurnalist Hafiz Babalı, Azadlıq Radiosunun jurnalisti və iqtisadçı Fərid Mehralızadə, habelə jurnalistlər Nərgiz Absalamova, Elnarə Qasımova və koordinator Məhəmməd Kekalov qaçaqmalçılıq və digər maddələrlə ittiham olunublar. Lakin jurnalistlər və onların müdafiəçiləri istintaqın inandırıcı sübutlar təqdim etmədiyini və onların günahsız olduğunu bildirirlər.

Hökmdən sonra Həsənli də daxil olmaqla bir neçə kişi məhbus Bakı İstintaq Təcridxanasından (BİT) Umbakı qəsəbəsindəki Penitensiar Kompleksə köçürülüb. Müdafiə tərəfi bu köçürmənin qanunsuz olduğunu iddia edir, çünki hökm hələ tam qüvvəyə minməyib.

Həsənli daha əvvəl də eyni məsələ ilə bağlı doqquz günlük aclıq aksiyası keçirmiş, lakin qadın həmkarlarının ona dəstək olaraq aclığa başlaması və onların sağlamlığı ilə bağlı narahatlıq səbəbindən aksiyanı dayandırmışdı. O, Penitensiar Kompleks rəhbərliyinin onu 12 iyula qədər BİT-ə köçürəcəyi ilə bağlı vəd verdiyini, lakin bu vədin yerinə yetirilmədiyini bildirib. Həsənli Umbakı kompleksinin Bakıdan xeyli uzaqda yerləşdiyini vurğulayaraq, bunun ailəsi, vəkilləri və xüsusilə də 3 yaşlı övladı ilə görüşlərinə ciddi maneə yaratdığını qeyd edib, çünki "burada övladımla görüşmək üçün heç bir şərait yoxdur". O, baş verənlərin onların jurnalist fəaliyyətinin birbaşa nəticəsi olduğuna inanır: "Bunlar bizim yazılarımıza görə edilir..."

Ülvi Həsənli iyulun 20-də yenidən müddətsiz aclıq aksiyasına başladığını elan edib. O, buna səbəb kimi Penitensiar Xidmətin iyulun 3-də onun BİT-ə köçürülməsi barədə məhkəmə qərarına əməl etməməsini göstərib. Ailəsi iyulun 24-də bildirib ki, aclığın beşinci günü olan Həsənli iyulun 21-də, aksiyanın ikinci günü huşunu itirib. O, 74 kq-dan 68 kq-a düşərək 6 kiloqram çəki itirib, qan təzyiqi isə 105/90 səviyyəsində qeydə alınıb. Ailəsi həmçinin iyulun 21-də onun cərimə kamerasına salındığını bildirib.

Həsənli ilə həmrəylik nümayiş etdirən "AbzasMedia"nın baş redaktoru Sevinc Vaqifqızı və jurnalistlər Elnarə Qasımova və Nərgiz Absalamova iyulun 22-də öz müddətsiz aclıq aksiyalarına başlayıblar. Vaqifqızı qohumlarına üç gün ərzində 2 kiloqram çəki itirdiyini bildirib.

Jurnalistlərin qohumları bildiriblər ki, Vaqifqızı, Qasımova və Absalamova aclıq aksiyasına başladıqdan sonra Bakı İstintaq Təcridxanasında qeyri-insani rəftarla üzləşirlər. Onlar qeyd ediblər ki, iyulun 22-də onları həbsxana rəisi Elnur İsmayılovla görüş adı ilə otaqlarından çıxarıblar. Rəis müavini Əhəd Abdiyevin ofisində bir saat yarım gözlədikdən sonra onlara Penitensiar Xidmət nümayəndələrinin onlarla görüşməkdən fikirlərini dəyişib getdikləri deyilib.

Daha sonra üç qadın öz kameralarından çıxarılaraq ayrı otaqlara yerləşdirilib və hazırda hər biri tək saxlanılır. Jurnalistlər yeni otaqlarını "natəmiz" adlandırıb və əsas şəraitin olmadığını bildiriblər: "Üç otağımızın heç birində duş sistemi yoxdur, pəncərə şüşələri çıxarılmayıb və normal havalandırma yoxdur." Onlar həmçinin iddia ediblər ki, kameradakı yoldaşlarına otaqları təmizləməkdə kömək etməyə icazə verilməyib.

Bundan əlavə, Nərgiz Absalamovanın otağından çıxmağa müqavimət göstərdiyi zaman rəis müavini Əhəd Abdiyev tərəfindən zorakılığa məruz qaldığı bildirilib.

Bu iddialarla bağlı Penitensiar Xidmətdən və digər rəsmi qurumlardan şərh almaq cəhdləri uğursuz olub. Lakin Xidmət, bir qayda olaraq, bütün məhbuslarla qanun çərçivəsində rəftar etdiklərini bildirir.

"AbzasMedia" işi üzrə həbslər 2023-cü il noyabrın 20-də başlayıb. Bu iş Azərbaycanda 2023-cü ilin noyabrından etibarən 30-dan çox jurnalist və ictimai fəalın qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs olunduğu daha geniş bir tendensiyanın tərkib hissəsidir. Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının siyahılarına görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında 370-dən çox siyasi məhbus var. Rəsmilər isə ölkədə heç kimin peşə fəaliyyətinə və ya siyasi səbəblərə görə həbs olunmadığını, həbslərin cinayət məsuliyyətinə əsaslandığını daim vurğulayırlar. Lakin beynəlxalq insan haqları təşkilatları da Azərbaycan hökumətini ədalətsiz yerə həbs olunanları azad etməyə çağırır.

"AbzasMedia" jurnalistlərinin aclıq aksiyası Azərbaycanda mətbuat azadlığı və insan haqları ilə bağlı davam edən narahatlıqları vurğulayır. Ülvi Həsənlinin səhhəti pisləşdikcə və həmkarları ağır şəraitlə üzləşdikcə, onların qanuni köçürülmə və insani rəftar tələbi cavabsız qalır, bu da ölkədə həbsdə olan jurnalistlərin vəziyyətinə diqqəti cəlb edir.