Rusiyadan deportasiya edilən ukraynalılar aclıq aksiyasına başlayıb

TBİLİSİ, 11 avqust 2025-ci il – Rusiya və Gürcüstan arasında yerləşən Darial sərhəd-keçid məntəqəsində humanitar böhran yaşanır. Rusiyadan deportasiya edilən onlarla Ukrayna vətəndaşı həftələrdir sərhəddə qalıb. Avqustun 5-də bu şəxslərdən beşi aclıq aksiyasına başlayaraq, Gürcüstan sərhədçiləri tərəfindən ölkəyə buraxılmadıqlarını və "qeyri-insani şəraitdə" saxlanıldıqlarını iddia ediblər. Avqustun 8-də aclıq aksiyasına son verilsə də, Kiyev və Tbilisi tərəfindən verilən ziddiyyətli bəyanatlar fonunda digər ukraynalıların taleyi qeyri-müəyyən olaraq qalır.

Aclıq aksiyası iştirakçılarından biri olan Sergey Larko "Exo kavkaza"ya deməyib ki, təxminən bir aydır sərhəddə ilişib qalıb. O, Gürcüstan səlahiyyətlilərinin onları ölkəyə buraxmaqdan imtina etdiyini, sığınacaq müraciətlərini rədd etdiyini və hüquqi yardım göstərmədiyini bildirib. Larko sərhəd-keçid məntəqəsində 97 nəfərin sıxlıq şəraitində saxlandığını, bəzilərinin HİV və vərəmdən əziyyət çəkdiyini deyərək acınacaqlı vəziyyəti ətraflı təsvir edib. Məlumata görə, Larko özü 21 iyunda Rusiyadan deportasiya olunub və iddia edir ki, Gürcüstana gəldikdən sonra pasportu müsadirə edilib, biometrik məlumatları isə şübhəli hüquqi əsaslarla götürülüb.

Larko və digər aclıq aksiyası iştirakçılarının tələbləri arasında Ukrayna konsulu ilə əlaqə qurmaq, saxlanılma səbəbləri ilə bağlı aydınlıq, Gürcüstanı könüllü tərk etmək və ya beynəlxalq müdafiə üçün müraciət etmək hüququ, tibbi müayinə və qanunsuz hesab etdikləri saxlanılma vəziyyətinə son qoyulması var idi.

Hadisə Rusiyanın əvvəllər Ukraynanın işğal olunmuş ərazilərində məhkum edilmiş şəxsləri Gürcüstan sərhədinə tərəf buraxması barədə məlumatlar fonunda baş verir.

Ukraynanın Hazırlığı və Diplomatik Səyləri

Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi Rusiyanın deportasiya etdiyi Ukrayna vətəndaşlarını qəbul etməyə hazır olduğunu bəyan edib və onların Darial keçid məntəqəsindən geri qaytarılması üzərində fəal iş aparır. Bu bəyanat Gürcüstan Daxili İşlər Nazirliyinin xüsusi brifinqinə cavab olaraq Ukraynanın Gürcüstandakı Səfirliyi vasitəsilə yayılıb.

Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyinin məlumatına görə:

• Ukraynanın Gürcüstandakı Səfirliyinin nümayəndəsi avqustun 6-dan 7-nə keçən gecə Rusiya-Gürcüstan sərhədinə səfər edərək sərhəddə qalan Ukrayna vətəndaşları ilə görüşüb. Diplomat onlara Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi və Səfirlik tərəfindən hüquq və qanuni maraqlarını qorumaq üçün görülən tədbirlər barədə məlumat verib.

• Avqustun 7-də üç vətəndaşa tibbi yardım göstərilib və müvafiq tibbi protokollar müəyyən edilib. Gürcüstan tərəfi ilə Ukrayna vətəndaşlarına ehtiyac olduqda təcili tibbi yardım göstərilməsi barədə razılıq əldə edilib.

• Avqustun 8-də deportasiya olunmuş ukraynalıların nümayəndəsi Ukrayna Səfirliyinə avqustun 5-də başlayan aclıq aksiyasının başa çatdığını bildirib. Onlar həmçinin diplomatik missiyaya Rusiyanın "süni şəkildə yaratdığı hərəkətlərə" görə yaranan humanitar böhranın həllində göstərdiyi səylərə görə təşəkkür ediblər.

• Ukrayna Xarici İşlər Naziri Andriy Sibyha, Rusiyanı deportasiya etdiyi Ukrayna vətəndaşlarını birbaşa Rusiya və ya Belarus ilə sərhəddəki Ukrayna tərəfinə göndərməyə çağıraraq, Ukraynanın onları qəbul etməyə hazır olduğunu bildirib.

Ukrayna tərəfi "tranzit marşrutunu mümkün qədər tez açmaq və bütün logistik və təşkilati maneələri aradan qaldırmaq" üçün Gürcüstan və Moldovanın rəsmi nümayəndələri ilə fəal əməkdaşlıq etdiyini təsdiqləyib. Onlar həmçinin xatırladıblar ki, keçən ay 44 Ukrayna vətəndaşının Darial sərhəd-keçid məntəqəsindən çıxışı təşkil olunub.

Gürcüstanın İttihamları və Ölkəyə Buraxmaqdan İmtina

Əksinə, "Gürcü arzusu" partiyasından olan Gürcüstanın daxili işlər nazirinin müavini Aleksandr Darağvelidze avqustun 9-da keçirdiyi fövqəladə brifinqdə Ukraynanı Darialda böhranı uzatmaqda ittiham edib. Darağvelidze "prosesin süni şəkildə uzadılması şübhə doğurur ki, Ukrayna tərəfi bu insanların uzun müddət sözdə neytral zonada qalmasını istəyir ki, sonra Gürcüstan tərəfi onları Gürcüstanın dövlət sərhədinə qəbul etməyə məcbur olsun."

Gürcüstan bu Ukrayna vətəndaşlarını "dövlət təhlükəsizliyi maraqlarına görə" ölkəyə buraxmadığını açıq şəkildə bildirib. Avqustun 9-da Gürcüstan Daxili İşlər Nazirliyi 87 Ukrayna vətəndaşının Darialdakı "neytral zonada" olduğunu bəyan edib və onların "ciddi cinayət keçmişləri var, üstəlik, sərhədi keçmək üçün tələb olunan etibarlı sənədləri yoxdur və Gürcüstanın dövlət sərhədinə qəbul edilmək üçün meyarlara cavab vermirlər". Nazirlik təsdiqləyib ki, bu vətəndaşlar Rusiya tərəfindən deportasiya edilib və Gürcüstan-Rusiya sərhədində qoyulublar.