İnanclı qadınlar: “Polislər bizi çılpaq soyundurmaqla hədələdi”

Bakı, Azərbaycan – Son aylar Azərbaycanda etirazçılara və dindar qadınlara qarşı polis zorakılığı və insan haqlarının pozulması barədə xəbərlər yayılıb. İki fərqli hadisə — dünyasını dəyişən yeniyetmənin etiraz aksiyası və dini mərasim — hakimiyyət orqanları tərəfindən iddia edilən vəhşiliyi, təqibləri və fikir azadlığının boğulmasını nümayiş etdirir.

Elgün İbrahimovla bağlı etiraz aksiyasında cinsi təqib və vəhşilik

1 iyun 2025-ci ildə Bakıda "28 May" metrostansiyasının yaxınlığında "Elgün İbrahimova ədalət!" şüarı ilə təşkil olunmuş etiraz aksiyası çoxsaylı saxlanmalara və Nəsimi Rayon Polis İdarəsində təqib faktları barədə məlumatlara səbəb oldu.

17 yaşlı məktəbli Elgün İbrahimov Gəncədə kritik vəziyyətdə tapıldıqdan sonra naməlum şəraitdə dünyasını dəyişib və xəstəxanada aldığı xəsarətlərdən vəfat edib. Hökumətyönümlü media intihar olduğunu iddia etsə də, ailəsi onun döyülərək öldürüldüyünü israr edir. Rəsmi açıqlamada onun yıxılma nəticəsində aldığı xəsarətlərdən öldüyü bildirilib. Sosial mediada Prokurorluğun onun ölümünü ciddi araşdırmaması ilə bağlı ittihamlar yayılıb, bəzi nəzəriyyələrdə onun qətlində polisin əlinin olması irəli sürülüb.

Təyin olunmuş yerə gələn etirazçılara mülki geyimli polislər yaxınlaşaraq onların plakatlarını zorla əllərindən alıb və onları Nəsimi Rayon Polis İdarəsinə aparıblar. Saxlanılanlar təxminən altı saat ərzində orada saxlandıqlarını və polislərin onları Elgünün ölümünün intihar olduğuna inandırmağa çalışdıqlarını bildiriblər.

Polislər aqressivlik göstərərək onları "xalça kimi ayaqlarının altına salacaqlarını" deyərək hədələyiblər. Bir gənc oğlan kobud rəftardan, çantasının və tələbə vəsiqəsinin müsadirə olunmasından, həmçinin "Vəsiqən yoxdur, axmaq?" kimi təhqirlərdən şikayətlənib. Polislər etirazçılara qışqıraraq onların nümayiş keçirmək hüquqlarını sorğulayıblar.

Bir qadın etirazçı başqa bir qızın onun qarşısına keçməyə çalışdığı zaman polisin "Mən sənin qabağına keçəcəm, narahat olma" şərhini verdiyini bildirib. Digər bir şok hadisə isə bir polisin sözlü təqib barədə məlumat verən qadını geyiminə görə günahlandırması və ondan "Niyə belə şeylər sənin başına gəlir, başqa qızların yox?" deyə soruşması olub.

Polisin telefon şifrələrini tələb etdiyi və saxlanılanların TikTok, WhatsApp və Instagram hesablarına daxil olduğu bildirilir.

Saxlanılanların sayı 60-70 nəfər arasında qiymətləndirilir, onlardan ən azı 63-ü yığıncaq zalında olub. Təxminən 15 nəfər qız, əsasən universitet tələbələri, və 16 yaşlı bəzi oğlanlar, hətta birinin 10-13 yaşında olduğu görünürdü. Yeniyetmələr valideynləri onları götürənə qədər saxlanılıblar.

Bir gənc qadın, çətinliklərə baxmayaraq, öz məqsədinə sadiq olduğunu bildirərək deyib: "Mən gənclər, gələcək, özümüz üçün — yetkinlik yaşına çatmayan uşaqları qorumaq üçün etiraza getdim. Peşman deyiləm. Bir söz deyəcəm: əgər yenə olsa, yenə gedərəm".

Dindar qadınlar çılpaq axtarış və zorlama hədələri barədə məlumat verirlər

15 avqust 2025-ci ildə altı dindar qadın İmam Hüseynin 40-cı günü ilə əlaqədar ehsan payladıqdan və Fələstin və Azərbaycandakı ədalətsizliklərlə bağlı şüarlar səsləndirdikdən sonra Binədə saxlanılıb. Onlar qollarına Fələstin bayraqları taxıblar və "Fələstinə azadlıq!" deyə qışqırıblar.

Saxlanılan qadınlardan biri, Nigar Bağırova, polisin "bizə hücum etdiyini, zorakılıq göstərdiyini" və onları avtomobillərə sürüdüyünü bildirib. O, polis idarəsində polislərin "bizi lüt soyundurmaqla və zorlamaqla hədələdiklərini" iddia edib.

Nigar Bağırova, Şəhla Fərəcova və Aytən İbrahimova daxil olmaqla altı qadın, eləcə də bir yetkinlik yaşına çatmayan və iki yeniyetmə, Xəzər Rayon Məhkəməsi tərəfindən 3 ay müddətinə həbs ediliblər. Onlara qarşı qrup tərəfindən quldurluq və ictimai asayişi pozan hərəkətlərdə fəal iştirak etməklə bağlı cinayət ittihamları irəli sürülüb. İstintaqın təqdimatında iddia edilir ki, onlar səs gücləndiricilərindən dini nifrəti təbliğ etmək, bayraqlar nümayiş etdirmək, yoldan keçənlərlə münaqişə yaratmaq və iki şəxsə bayraq dirəyi, yumruq və təpiklərlə hücum etmək üçün istifadə ediblər.

Qadınlar oxumağa icazə verilmədən sənədləri imzalamağa məcbur edildiklərini bildiriblər. Nigar Bağırovanın və Aytən İbrahimovanın hicabları polislər tərəfindən zorla çıxarılıb, polislər onlara qışqırıblar.

Aytən İbrahimova polis avtomobilinin qapıları arasında uşaqlarla birlikdə sıxılaraq fiziki zorakılığa məruz qaldığını və bunun nəticəsində qollarında, kürəyində və ayağında göyərtilər olduğunu bildirib.

Nigar Bağırova və Şərqiyyə Sadıqova vəkil olmadan keçirilən axtarışlar zamanı polisin onlara aid olmayan dini əşyalar, fləş kartlar və disklər atdığını, sonra isə onları şəxsi əşyaları kimi müsadirə etdiyini iddia ediblər. Onlara bu əşyalarla şəkil çəkdirmək üçün təzyiq göstərilib.

Aytən İbrahimova polis məmurları tərəfindən lağa qoyulduğunu və təhqir olunduğunu bildirib, polislər onların Xomeyniyə və İrana dəstəklərini sorğulayaraq onlara "gedin İranda yaşayın" deyiblər.

Şəhla Fərəcovanın əlinə qandal vurulduğu və uşaqlarının ondan zorla ayrıldığı bildirilir. Dörd uşaq anası olan Aytən İbrahimova deyib ki, polis onun evinə girəndə uşaqları çox qorxub.

Qadınlar onların etirazının Azərbaycandakı "Tərtər cinayətləri, veteran intiharları, yüksək qiymətlər, uşaq müavinətlərinin olmaması" daxil olmaqla müxtəlif ədalətsizliklərə qarşı olduğunu bildiriblər və İlham Əliyevi "vətəni talamaqda" və "sərvəti oğurlamaqda" ittiham ediblər.

Onlar həmçinin yardımın olmaması və uşaqların aclığı səbəbindən Fələstinə dəstək olaraq etiraz ediblər.

3-cü qrup əlil olan ingilis dili müəllimi Şərqiyyə Sadıqova dini azadlıq hüququnu, o cümlədən şəxsiyyət vəsiqəsi fotolarında hicab taxmaq və 14 yaşına qədər olan uşaqların Aşura zamanı məscidlərə girməsinə icazə verilməsi istəyini müdafiə edib.

Bütün ittiham olunan qadınlar cinayətləri inkar edərək, iddia olunan zərərçəkənləri tanımadıqlarını və onlara zərər vermədiklərini bildiriblər. Nigar Bağırova rəsmi olaraq saxlanılan bəzi qadınların ehsan paylanmasında heç olmadığını iddia edib.

Qadınlar həbslərinin əvvəlcədən planlaşdırıldığına inanırlar, çünki "Baku TV" və "Telegram" kanalları onlarla bağlı məlumatları iki həftə əvvəldən yaymışdı. Meydan TV-nin Daxili İşlər Nazirliyi, Ədliyyə Nazirliyi, Baş Prokurorluq və Ombudsman da daxil olmaqla müvafiq dövlət qurumlarına etdiyi sorğulara heç bir cavab verilməyib. Dini hüquqların müdafiəçisi Arzu Abdulla Gülzaman dini mərasimlərin cinayət hesab edilə bilməyəcəyini və dindar şəxsləri həbs etmək üçün sübutların saxtalaşdırılmasının ümumi bir taktika olduğunu bildirib.