Toplum TV işi: Gərgin məhkəmə prosesləri fonunda jurnalistlər siyasi motivli olduqlarını iddia edirlər

Bakı, Azərbaycan – Bu gün Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində “Toplum TV işi” üzrə daha bir gərgin məhkəmə iclası keçirilib. İclasda müttəhim jurnalistlə sədrliyi edən hakim arasında qızğın mübahisə yaşanıb və siyasi təqib iddiaları davam edib. Hakim Azər Tağıyevin sədrliyi ilə keçirilən iclasda əsas müttəhimin ifadəsi dinlənilib və prosesin qanuniliyinə etiraz edən vəsatətlər təqdim edilib.

“Toplum TV işi” 2024-cü il martın 6-da polisin Bakıda müstəqil onlayn televiziya kanalının ofisində axtarış apararaq onu möhürləməsi ilə başlayıb. O vaxtdan bəri media orqanı və əlaqəli təşkilatlarla əlaqəli ümumilikdə 10 şəxs barəsində cinayət işi açılıb. Əvvəlcə Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci maddəsi (qaçaqmalçılıq, qabaqcadan əlbir olan bir qrup tərəfindən törədilmiş) ilə ittiham olunanlara 2025-ci il yanvarın 17-də yeni, ağırlaşdırılmış ittihamlar irəli sürülüb. Bunlara cinayət yolu ilə əldə edilmiş külli miqdarda əmlakın leqallaşdırılması, qanunsuz sahibkarlıq, vergidən yayınma və işçilərin əmək müqaviləsi olmadan cəlb edilməsi daxildir ki, bu da 12 ilə qədər həbs cəzası nəzərdə tutur. Müttəhimlər bütün ittihamları ardıcıl olaraq rədd edir, həbslərinin peşə fəaliyyətləri ilə əlaqədar siyasi motivli olduğunu iddia edirlər.

İyulun 7-də keçirilən dinləmə zamanı Demokratik Təşəbbüslər İnstitutunun (DTİ) rəhbəri və III Respublika Platformasının spikeri Akif Qurbanov öz ifadəsini davam etdirib. Qurbanov DTİ-nin yaradılması və fəaliyyəti haqqında danışaraq, onun gənclərin təhsili missiyasını vurğulayıb. O, ifadə vermək qərarını izah edərək, ədalətli mühakimə gözləməsə də, “ictimaiyyəti ən azı məlumatlandırmaq” üçün bunun vacib olduğunu hiss etdiyini bildirib. Qurbanov həmçinin istintaq zamanı ifadə verməkdən imtina etdiyini, istintaq orqanının “saxta dəlillər toplamaqla məşğul olduğunu” iddia edib. Hakim Tağıyev vaxt məhdudiyyətinə istinad edərək Qurbanovun ifadəsini kəsib.

Qurbanovdan sonra Toplum TV əməkdaşı və jurnalist Fərid İsmayılov bir neçə vəsatət təqdim edib. İsmayılov pro-hökumət mediasında onun haqqında yayımlanan məlumatların “istintaq sirri” və “böhtan kampaniyası” olduğunu, onların təqsirsizlik prezumpsiyası hüququnu pozduğunu iddia edərək, bu məlumatların araşdırılmasını tələb edib. Hakim İsmayılovdan növbəti iclasda həmin məqalələrin skrinşotlarını təqdim etməyi tələb edib. İsmayılov həmçinin Dövlət Vergi Xidməti tərəfindən müttəhimlərdən 79 000 manat tələb edən mülki iddiaya etiraz edərək, bunu prosessual pozuntu adlandırıb. Lakin hakim zərərçəkmiş tərəfə sualların yalnız müttəhimlər ifadələrini bitirdikdən sonra verilə biləcəyini bildirib və nəticədə vəsatətlər nəzərə alınmayıb.

İsmayılovun hakim Tağıyevi birbaşa ittiham etməsi ilə diqqətəlayiq bir mübahisə yaranıb: “Siz hakim kimi deyil, prokuror kimi hərəkət edirsiniz, çünki biz cinayət törətməmişik; bizi İlham Əliyevin əmri ilə bura salıblar. Siz də bu əmri icra edirsiniz.” Hakim Tağıyev isə çoxsaylı bəraət hökmləri çıxardığını vurğulayaraq cavab verib. İsmayılovun məhkəmə zalında digər müttəhimlərlə birlikdə şüşə kabinədə qalmaqdansa, vəkili ilə yanaşı oturmaq xahişi də rədd edilib.

Növbəti məhkəmə iclası iyulun 14-də saat 10:00-a təyin edilib. Bu iş Azərbaycanda müstəqil mediaya qarşı artan təzyiqlər fonunda cərəyan edir. 2023-cü ilin noyabrından etibarən 30-dan çox jurnalist və ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə qruplar şəklində həbs edilib. Yerli insan haqları təşkilatları hazırda Azərbaycan həbsxanalarında təxminən 370 siyasi məhbusun saxlandığını bildirir. Azərbaycan hakimiyyəti isə heç kimin peşə və ya siyasi fəaliyyətinə görə təqib olunmadığını, ölkədə bütün hüquq və azadlıqların təmin edildiyini və şəxslərin yalnız əməllərinə görə məsuliyyətə cəlb edildiyini iddia edir.