Gürcüstan Milli Bankı CIPS-in Rolunu Açıqlayır: Əlavə, SWIFT Alternativi Deyil

Natia Turnava, Fu Huan.

Tbilisi, Gürcüstan – Gürcüstan Milli Bankı (GMB) Çinin Sərhədlərarası Banklararası Ödəniş Sistemi (CIPS) ilə əməkdaşlıq müzakirələri ilə bağlı yekun bəyanat yayıb və vurğulayıb ki, sistem beynəlxalq SWIFT sisteminə «alternativ deyil», «əlavə» kimi nəzərdən keçirilir. Bu aydınlaşdırma Avropa Parlamentinin Gürcüstanı SWIFT-dən ayırmaq barədə son çağırışlarından sonra gəlib.

GMB və CIPS arasında müzakirələr keçmiş mərkəzi bank prezidenti Roman Qotsiridzenin Facebook paylaşımından sonra ictimaiyyətin diqqətini çəkib. Qotsiridze iddia edib ki, Çin ödəniş sisteminin rəhbəri Gürcüstan Milli Bankına səfər edib və CIPS-i SWIFT-ə alternativ adlandırıb. Qotsiridze CIPS-in əsasən Çin yuanı ilə ödənişləri emal etdiyini və Çin hökuməti tərəfindən idarə olunduğunu vurğulayıb.

2015-ci ildə Çin Xalq Bankı tərəfindən istifadəyə verilən CIPS, yuan hesablaşmalarını sadələşdirmək və SWIFT kimi Qərb sistemlərinə alternativ olaraq yaradılıb. Məqsədi SWIFT-dən asılılığı azaltmaq, Çin yuanını qlobal valyuta kimi tanıtmaq və BRICS ölkələri, Asiya və Çinin digər tərəfdaşları arasında təhlükəsiz ödənişləri təmin etməkdir.

Vəziyyəti daha da mürəkkəbləşdirən odur ki, iyulun əvvəlində Avropa Parlamenti Gürcüstanla bağlı qətnamə qəbul edib. Bu qətnamə vətəndaş cəmiyyətinə, siyasi müxalifətə və müstəqil mediaya təzyiqləri pisləyib və xüsusilə Aİ-yə üzv dövlətləri məsul şəxslərə qarşı şəxsi sanksiyalar tətbiq etməyə, habelə Gürcüstanı SWIFT-dən ayırmağı və sektoral sanksiyalar tətbiq etməyi tövsiyə edib.

Bəyanatında Gürcüstan Milli Bankı «CIPS-in SWIFT-ə alternativ olması ilə bağlı spekulyativ iddiaları» qətiyyətlə rədd edib, bu cür təklifləri «tamamilə yalan» və «dezinformasiya» adlandırıb. GMB, CIPS ilə əməkdaşlığın «ölkə üçün vacib addım» olduğunu, «banklar üçün yeni imkanlar yaratdığını və Gürcüstan ilə Çin arasında ticarətlə məşğul olan şirkətlər üçün səmərəliliyi artırdığını» izah edib.

GMB CIPS-in faydalarını ətraflı şəkildə təsvir edərək bildirib ki, bu sistem «yuanla birbaşa əməliyyatlara imkan verir, bu da ödəniş xərclərini azaldır, Gürcüstan və Çin bankları arasında valyuta mübadiləsini daha şəffaf və iqtisadi cəhətdən səmərəli edir, həmçinin daha sabit və etibarlı ödəniş prosesini təmin edir». Çinin Gürcüstanın aparıcı ticarət tərəfdaşlarından biri olduğunu nəzərə alaraq, yuan mübadiləsi üçün bu əlavə kanalın iqtisadi artıma töhfə verəcəyi gözlənilir.

GMB CIPS-in qlobal mövcudluğunu vurğulayaraq qeyd edib ki, 2025-ci ilin iyun ayına qədər onun şəbəkəsinə 90 ölkədən 1890-dan çox maliyyə institutu daxildir və onların bir çoxu digər regional sistemlərlə yanaşı həm SWIFT, həm də CIPS-dən istifadə edir. Buraya Avropada 261, Şimali Amerikada 34, Cənubi Amerikada 34 və Avstraliya/Okeaniyada 22 qurum daxildir.

Ən əsası, Gürcüstan Milli Bankı SWIFT ilə güclü və strateji əlaqələrini bir daha təsdiqləyib. Bəyanatda deyilir: «SWIFT ilə əlaqələrimiz stratejidir və dərinləşməyə davam edir». GMB Gürcüstan bank sistemində yeni ISO20022 SWIFT formatının tətbiqinə fəal şəkildə rəhbərlik edir və yeni SWIFT məhsullarının pilot layihələrində iştirak edir. GMB-nin fikrincə, bu tərəfdaşlıq «uzunmüddətlidir və Gürcüstanın qlobal maliyyə infrastrukturuna inteqrasiyasının əsas hissəsi olaraq qalacaq».

Nəticə olaraq, Gürcüstan Milli Bankı CIPS-i əvəzedici kimi deyil, regional şaxələndirmə mexanizmi və Çinlə ticarəti asanlaşdırmaq üçün əlavə alət kimi mövqeləndirir, eyni zamanda SWIFT-ə Gürcüstanın qlobal maliyyə inteqrasiyasının təməl daşı kimi sadiqliyini birmənalı şəkildə təsdiqləyir.